Nudging, een techniek voor gedragsverandering waarbij positieve keuzes op een subtiele manier naar voren geschoven worden, helpt scholen in de strijd tegen zwerfvuil. Dat is de opvallende conclusie van een twee jaar durend onderzoeksproject met 14 West-Vlaamse secundaire scholen uitgevoerd door O2 in opdracht van de West-Vlaamse afvalintercommunales. Uit het onderzoeksproject blijkt dat eenvoudige maatregelen zoals het gebruik van vuilbakken met aangepaste inwerpopening of het toepassen van kleurlijnen en duidelijke sorteerinstructies de hoeveelheid zwerfvuil al drastisch kunnen doen verminderen. Uit dit resultaat volgt een reeks aanbevelingen naar scholen, maar ook naar bedrijven en het onderwijsbeleid om meer middelen en coaching te voorzien voor een geïntegreerd afval- en zwerfvuilbeleid op scholen.

Nudging als rode draad

Door middel van verschillende proefprojecten werd nagegaan op welke manier zwerfvuil op secundaire scholen het best te vermijden is. De rode draad doorheen alle proefprojecten was nudging: het subtiel naar voren schuiven van positieve keuzes. Maar eerst werden foute nudgers weggewerkt. In alle scholen stelden we immers situaties vast die er in praktijk voor zorgen dat de hoeveelheid zwerfvuil toeneemt. Denk maar aan gore vuilbakken met een op te tillen deksel. Of situaties waar de les gestart of beëindigd wordt in een lokaal waar papiertjes of flesjes op de grond liggen.

Klassieke campagnes zijn sluitstuk, geen begin

Traditioneel worden secundaire scholieren als één van de moeilijkste doelgroepen aangeduid. Heel wat ‘klassieke’ communicatiecampagnes leidden in het verleden niet tot noemenswaardige effecten. Uit dit onderzoeksproject blijkt nu dat nudging wél werkt en dit zowel in een typische ASO, TSO als BSO-school. Foute nudgers wegwerken en goede nudgers introduceren, vormen de basis, pas nadien komen eventueel de klassieke communicatiecampagnes.

Aanbevelingen voor scholen, bedrijven en beleid

Op basis van de resultaten van dit onderzoeksproject formuleerden de West-Vlaamse intercommunales enkele aanbevelingen voor scholen, bedrijven en beleid.